Akvaryum Nasıl Kurulur
Bu sayfada ·Akvaryuma Başlangıç ·Akvaryum almaya karar verdiniz. ·Akvaryumu nereye kuralım? ·Nasıl bir akvaryum alalım? ·Kavanozda balık yetiştirebilir miyim? ·Akvaryumu nasıl kuralım? ·Balığınızı satın alacaksınız. Nasıl davranalım? ·Akvaryuma su nasıl koyalım? ·Akvaryuma ilk balığın konulması. ·Akvaryumda su. ·Suyun kimyasal özellikleri. ·Akvaryumda kirlenme. ·Akvaryumda suyun değiştirilmesi. ·Isıtıcılar konusunda özet bilgiler. ·Isıtıcıyı nasıl ayarlayalım? | ·Akvaryuma hava verilmesi. ·Akvaryumda filtre. ·Akvaryumda ışık. ·Başarılı bir akvaryum düzeni. ·Akvaryum dekorunuz. ·Balıklarda üreme. ·Akvaryumda üretim. ·Türlere göre yumurta ile üretim. ·Yumurta ile üretim. ·Akvaryumda hastalık belirtileri. ·Hastalık durumunda ilaçlar. ·Akvaryumda diğer canlılar. ·Akvaryum bitkileri. ·Ülkemizde yaygın bitki türleri. |
BU BÖLÜM ALINTIDIR
AKVARYUMA BAŞLANGIÇ
Günlük streslerinizi biraz azaltmak ve evinizde zevkli bir uğraş istiyorsunuz. Bu nedenle akvaryuma ilgi duydunuz. Ne yapalım ve nereden başlayalım diye düşünüyorsunuz. Size ilk yardımcı olacak kişi bu konuya meraklı bir arkadaşınız veya tanıdığınız bir akvaryumcu olacaktır.
Akvaryum bakımı zor mudur? Hayır. Size anlatacağımız konulara dikkat ederseniz hiç de zor olmadığını fark edeceksiniz.
Akvaryum günde kaç saatinizi alacaktır? Çok az günde sadece bir kez yem vermek, on beş günde bir dip kısmında biriken çöpleri temizlemek, ayda veya iki ayda bir kez akvaryum suyunun yarısını veya üçte birini değiştirmek yeterli olacaktır. Günlük yemleme zaten zevkle yapılacak bir konudur.
Akvaryum sahibi olmak çok pahalı mıdır? Hayır. Bütçenize uygun bir akvaryuma sahip olabilirsiniz.
AKVARYUM ALMAYA KARAR VERDİNİZ
Satın almanız gereken malzemeleri aşağıdaki şekilde sıraladık:
Hava pompası, süngerli filtre, yeterli uzunlukta hava borusu, hava dağıtım çeşmesi (piyasada terminal olarak adlandırılmaktadır) ve hava taşı.
Küçük bir kepçe ve temizlik için hava süpürgesi.
Yeterli miktarda çakıl ve dekor malzemesi.
AKVARYUMU NEREYE KURALIM?
-Akvaryumu pencereden biraz uzağa,
-Günde birkaç saatten fazla güneş almayacağı,
-Oturma yerine yakın,
-Uygun yükseklikte (tabandan 80-90 cm. yükseklikte)
-Elektrik fişine yakın bir yere kurulmalıdır.
NASIL BİR AKVARYUM ALALIM?
Eski çerçeveli akvaryumların modası geçmiştir. Silikon ile yapıştırılmış çerçevesiz akvaryumlar tercih edilmelidir. İlk başlangıçta 50-70 litrelik akvaryumlar yeterlidir. Akvaryum camı düzgün ve yeterli kalınlıkta olmalıdır. Ucuzluğuna bakılarak ince camlı akvaryum satın alınması hatalı olacaktır. Cam kalınlığı en az 4 mm. olmalıdır. Akvaryum sağlam, düzgün ve iyi yapılmış olmalıdır. Arzu ettiğiniz ölçüde bir akvaryum bulamazsanız akvaryumcunuz istediğiniz ölçülerde bir akvaryum yaptıracaktır.
KAVANOZDA BALIK YETİŞTİREBİLİR MİYİM?
Kavanoz tipi akvaryum denince fanus şeklinde bombeli cam kaplar akla gelmelidir. Ağız kısmı açık ve geniş olmalıdır. Kavanoz tipi akvaryumlarla birkaç balık besleyebilirsiniz. Isıtıcı konulmadan küçük akvaryumlarda yaz-kış Japon balığı beslemek en uygunudur. Beta türü tropikal balıklar ancak sıcaklığı 20 ºC’den yüksek odalarda tutulabilir. Hava pompası konulmadan beta balıkları, küçük akvaryumlar için çok uygundur. Çünkü labirent denilen organları sayesinde havanın oksijeninden yararlanabilirler.
Balıklar büyüyünce küçük balık ile değiştirmek yararlı olur. Isıtıcı ve hava verilmez ise balık sayısı çok az ve 5 litreye bir, en fazla iki balık konulmalıdır. Balıklar küçük boyda olmalıdır. Yemleme az ve günde bir kez yapılmalıdır. Bir balığa takribi vücut ağırlığının %1-1,5’u kadar toz yem verilmelidir. Japon balıklarına pelet yem verilebilir. Pelet yeme toz yemin biraz daha iri şeklidir. Kirlenince su hemen değiştirilmelidir. Değiştirilecek su dinlendirilmiş ve aynı odada tutularak ısısı dengelenmiş olmalıdır. Kavanoz tipi akvaryumlar küçük olduğundan çocukların uzanıp devirebilecekleri yerlere konulmamalıdır. Aşırı kirlenme olmaz ise haftada bir kez sifon ile dipteki pislik çekilmeli ve aynı odada bekletilmiş aynı sıcaklıktaki su ile takviye edilmelidir. Bitki konulmamalıdır. Bitki yerine plastik süsler konulabilir.
AKVARYUMU NASIL KURALIM?
Akvaryumu düzgün bir yere yerleştirelim.
Elektrik fişine yakın, pencereden uzak olsun. Çok uzun süre güneş almasın.
Isıtıcı ve termostat ayrı ise termostatı üst akvaryum kenarına ısıtıcıyı dip kısmına yerleştirin ve ısıtıcı fişini termostata takınız. Günümüzde termostat ve ısıtıcısı müşterek otomatik termostatlı ısıtıcıların kullanılması artmış bulunmaktadır. Bu tür ısıtıcıları tercih etmeniz daha doğru olacaktır. Bu ısıtıcılar ayar vidaları dışarıda olacak şekilde yan cama yerleştirilir. Bu tür ısıtıcıların ayar kısmı suya girerse ısıtıcı su alır ve bozularak kullanılmayacak duruma gelir. Bu konuya dikkat edilmelidir.
Dereceyi akvaryum kenarına vantuzu ile yerleştirin.
Hava pompasından gelen hava borusuna ikili çeşmeyi bağlayın. Çeşmenin birini hava taşı, diğer çeşmeyi süngerli filtreye takın.
Hava taşını akvaryum dibine, süngerli filtreyi arka cama iliştirin.
Üçlü fişe ışık donanımını hava pompası ve termostatı bağlayınız. Kum ve çakıl isteniyor ise yerleştiriniz. Dekor malzemelerini koyunuz.
Akvaryumun dip kısmına aşağıda açıklandığı şekilde su doldurduktan sonra üçlü fişi elektriğe takınız.
Suyunuz klorlu su ise bir gün bekleyiniz, su dinlensin, ısınsın ve içinde klor varsa uçsun. Ayrıca kurduğunuz akvaryuma balık koymadan önce su sızdırıp sızdırmadığını da kontrol etmiş olursunuz.
Bir süre sonra balıkları koyunuz.
Akvaryumunuz hazırdır.
BALIĞINIZI ALIRKEN DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
Önce bakımı kolay olan bir balık türü ile başlamanızı iyi olur. Bu balıklar lepistes, plati, blek moli, japon vs. olabilir. Birbirleri ile kavga eden türleri almayınız. Örneğin, iki beta erkeği aynı akvaryuma konulmaz. Kavga ederler. Tetrazon çok hareketlidir. Bazı çiklit türleri saldırgandır. Mutlaka akvaryumcunuza sorun.
Alacağınız balıkların vücut şekli düzgün, sıhhatli, hareketleri normal ve renkleri parlak olmalıdır. Yüzgeçlerinde erime ve parçalanma olmamalıdır. Balık yüzgeçlerinde ve vücudunda beyaz benek veya mantar gibi hastalık belirtileri bulunmamalıdır. Balık sabit bir yerde durup titrek hareketler yapıyor olmamalıdır. Balık vücudunu kumlara veya başka sert yüzeylere sürtmeye çalışıyorsa parazitli olabilir. Bu tür balıkları satın almayınız. Balık çok sakin ve düşünür durumda olmamalı ve iştahları yerinde olmalıdır. Yukarıda belirtilen olumsuz durumların bulunduğu akvaryumculardan balık almaktan çekininiz.
AKVARYUMA SU NASIL KOYALIM?
Akvaryum satın almaya karar verdiyseniz bir gün önceden bidonlara çeşme suyu doldurun. Böylece eve akvaryumu getirince havalandırılmış ve kloru uçmuş suyunuz hazır olacaktır. Akvaryuma su koymak için akvaryum içine temiz bir gazete seriniz veya bir kap koyunuz. Suyu bu kap içine veya gazete üzerine yavaşça dökünüz. Böylece akvaryum dibine sermiş olduğunuz çakıl ve dekor karışmamış ve bozulmamış olur.
AKVARYUMA İLK BALIĞI KORKEN SIRASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
Bir gün bekletilmiş su bulunan akvaryuma yeni satın aldığınız bir balığın konulmasında basit birkaç konuya dikkat etmelisiniz:
Önce içerisinde balık bulunan naylon torbayı akvaryum suyuna koyunuz. 10-15 dakika bekleyiniz. Bu sürede balığın bulunduğu naylon torbadaki su ısısı, akvaryum suyuna yavaş yavaş eşitlenecektir veya acele ediyor iseniz balığın bulunduğu naylon torbayı açınız ve içerisine azar azar akvaryumdan su koyunuz. Böylece balık yeni ortamına alışacaktır. Bu şekilde balık yeni ortama tedrici olarak ısıya alıştırılarak konulmuş olur ve ısı stresinden korunmuş olur.
AKVARYUMDA SU
Su balığın yaşadığı ortam olarak başarıda en önemli konuyu teşkil eder. Normal içilebilir sular, pratik akvaryum yetiştiriciliği için yeterlidir. Şehir şebekesi suyu kullanılır ise klorlu olma ihtimali vardır ve mutlaka 24 saat bekletildikten sonra kullanılmalıdır. Suyun klorsuz olduğundan eminseniz hemen kullanabilirsiniz.
SUYUN KİMYASAL ÖZELLİKLERİ
Suyun asit veya baz durumu pH ile belirtilir. Nötr suların pH’sı 7’dir. pH’sı 7’den yukarı sular alkali, düşük sular asidik olarak tanımlanır. Özel üretim şartları hariç, nötr veya nötre yakın 6,5-8,5 pH arası sular pek çok akvaryum balığı için uygundur. pH’nın hafif alkali ve 7,5 civarı olması pek çok balık türü için daha iyidir.
AKVARYUMDA KİRLENME
Akvaryumda kirlenme ve temizlik en çok şikayet edilen konuların başında gelmekle beraber, bazı konulara dikkat edilirse zor bir olay değildir. Ayda 1-2 kez vakit ayırmanız konuyu basitçe çözmenize yardımcı olacaktır. Su değiştirme zamanı dışında yapılacak temizlemelerde hava süpürgesinden faydalanılır. Hava süpürgesi kullanılmadan önce çakıl ve kum hafifçe karıştırılır. Camdaki yosunlar jiletle hafifçe kazınır. Bir süre beklenir ve dip kısmına çöken pislikler süpürge ile temizlenir. Akvaryumda ölü balık var ise hemen alınmalıdır.
AKVARYUMDA SU DEĞİŞTİRİLMESİ
80-100 litrelik bir akvaryumda 2 haftada 8-10 lt. su buharlaşarak eksilebilir. Her buharlaşmada yeni su ilavesi yumuşak kaynak suyu veya kaynamış su ile yapılmadığından suyun sertliği artacaktır. Bu nedenle akvaryum suyunu ayda 1/3 oranında değiştirilmesi akvaryumda suyun uygun durumda tutulmasını sağlayacaktır.
Akvaryum suyu temiz görünsün diye sık sık temizlemek de uygun değildir.
Çok kötü kirlenmedikçe akvaryum suyunun tamamını değiştirmek de uygun değildir.
Zaten akvaryumun dengesi iyi kurulmuş ise suyun tümünü değiştirmeye hiçbir zaman gerek kalmaz.
Akvaryuma ilave edilecek su mümkün ise aynı sıcaklıkta olmalıdır.
Su değiştirmeden önce camdaki yosunlar jiletle temizlenir. Sifon ile su boşaltılırken dipteki pislikler ve yosunlarda temizlenmeye çalışılır.
Su ilave etmeden önce akvaryum dibindeki çakıl ve kum elle hafifçe karıştırılarak çakıllar arası pisliklerin de ortaya çıkması sağlanmalıdır. Bu karıştırmadan sonra biraz beklenerek pisliklerin dibe çökmesi ve sifon ile alınması gerekmektedir.
Akvaryum suyunun tümünün değiştirilmesine ancak anormal kirlenme ve hastalık durumlarında başvurulmalıdır.
ISITICILAR KONUSUNDA ÖZET BİLGİLER
Termostatsız ısıtıcı kullanmayın. Çünkü tehlikelidir. Özellikle küçük akvaryumlarda dış ısı etkisi çok çabuk olacağından akvaryumda ısı artışı ve eksilmeleri balıkları kötü şekilde etkiler.
Özel bir konu yok ise akvaryumun ısısını 24-26 ºC ‘ye ayarlayınız.
Akvaryumun her tarafının eşit şekilde ısıtılmasını sağlayınız. Akvaryum 200 litreden büyük ise 2 veya 3 tane ısıtıcı kullanınız.
ISITICIYI NASIL AYARLAYALIM?
Özel bir yerleştirme planlamıyorsanız, kendinden ayarlı termostatlı otomatik ısıtıcı ile çalışmaya başlamak en pratik yoldur. Termostatlı ayarlanabilen bir ısıtıcı ile çalışıyorsanız, diyelim ki akvaryumun suyu 21ºC yi gösteriyor 26ºC ye kadar gelmesini bekleyiniz. Bu durumda termostatın ayar düğmesini devamlı çalışacak şekilde ayarlayınız. Su sıcaklığının dereceyi izleyerek 26 ºC ye gelmesine kadar bekleyiniz. Su sıcaklığı 26ºC olunca ayar düğmesini termostatın çalışıp çalışmadığını belirten kırmızı ışığın sönmesi konumuna ayarlayınız. Bu durumda öyle bir ayar noktasına ulaşınız ki termostata parmağınız ile hafif bir vuruş yaptığınızda ışık sönsün veya yansın. Bu nokta ayarların doğru yapıldığının göstergesidir.
AKVARYUMA HAVA VERİLMESİ
Sessiz çalışan güvenilir bir hava pompası satın alınız. Yerli imalat bir akvaryum pompası alırsanız, bozulması durumunda kolayca tamir edilebilir ve parça temin edebilirsiniz. Ucuz yabancı hava pompaları bozulunca yedek parçaları olmadığından tamiri mümkün olmamaktadır. Tercih etmeyiniz.
Hava taşları orta incelikte hava verir nitelikte olmalı. İri ve çok ince hava kabarcığı veren taşlar iyi değildir.
Hava, suyu çok fazla karıştırmamalı ve bulandırmamalıdır.
Hava pompası mutlaka akvaryumdan daha yüksek bir yere konulmalıdır.
Hava sisteminde kullanılan hortumlar iyi kalitede olmalıdır. Çok ince ve adi hortumlar kıvrılarak hava verilmesini güçleştirebilir.
AKVARYUMDA FİLTRE
Akvaryumun başarı ile devamlılığı iyi bir filtrasyon sistemiyle ilgilidir. Filtre akvaryumdaki suyun devamlı olarak temizlenmesini amaçlayan bir işlemdir, ihmal edilmemelidir. Akvaryumda çeşitli filtre düzenleri kurulabilir. Bunlar akvaryumun kenarına konan basit sünger filtreler ile akvaryumun dip kısmına kurulan dip filtreleridir.
Sünger filtreler haftada bir alınıp yıkanır ise akvaryumunuzun kirlenmesi daha da gecikecektir.
Har iki filtrede hava gücü ile çalışır. Sünger filtrelere alttan verilen hava üst kısma doğru yükselir iken bir miktar suyun da yukarı çekilerek atılmasını sağlar. Bu su atılırken süngerden geçtiği için su temizlenmiş olur ve ayrıca hava ile sevk edildiği için suyun havalanarak oksijen zenginleşmesi sağlanır.
Bu temizleme işlemini küçük motopomplu filtreler ile yapan ve akvaryum suyunu birkaç saatte temizleyen malzemeler de pazarlanmaktadır. Bu malzemeler ülkemizde EHEIM firması adı ile tanıtılmaktadır. Bu bir çeşit akvaryum dışı filtrasyon sistemidir. Büyük akvaryumu olanların kullanması yararlı olacaktır.
Zemin filtrasyonu hava gücü ile çalışan bir sistemdir. Zeminden çıkan bir boruya hava verilince kendisi ile birlikte suyu yukarı atar. Bu suyun zemindeki kumdan geçmesi yoluyla suyun temizlenmesini sağlar. Bu yöntem ayrıca biyolojik temizleye de yardımcı olur. Çünkü akvaryumun zemininde bulunan kum yüzeylerinde bakteriler oluşur. Bu bakteriler su içindeki organik maddeleri parçalayarak yok olmasını sağlarlar. Böylece kumdan geçen suyun daha da etkin şekilde temizlenmesini mümkün kılmış olur.
AKVARYUMDA IŞIK
Akvaryumunuzun iyi bir şekilde ışıklandırılması onu güzel bir şekilde izlemenizi sağlayan bir konudur. Bu nedenle kapağında düzgün bir lamba sistemi olan akvaryum satın almalısınız. Akvaryumda aydınlatma yuvarlak lambalar ile olmamalıdır. Flüoresanlı aydınlatmalar tercih edilmelidir. Yuvarlak ampuller ısı yapar. Özellikle küçük akvaryumlarda ısıtıcı dışında bu şekilde bir ısı kaynağının bulunması suyun aşırı ısınmasına ve balıklarınızın ölmesine neden olabilir. Aydınlatma sistemini, çok güvenli ve işini bilen bir elektrikçi tarafından yapılmalıdır. Kötü malzeme ve işçilikle yapılan düzenler çabuk bozulur ve nemli akvaryum ortamında elektrik kaçağı yaparak tehlike yaratabilirler. Akvaryum ışığı geceleri kapatılmalıdır. Çok fazla ışıklandırma akvaryumu kirletecek şekilde yosun (fitoplankton) üremesini arttırabilir. Akvaryumunuzu temizlerken tüm elektrik düzenlerini kapatmak sağlığınız açısından yararlı olacaktır
BAŞARILI BİR AKVARYUM DÜZENİ
Başarılı bir akvaryum düzeni için özetle aşağıdaki konular dile getirilebilir:
Su sıcaklığının sabit tutmaya çalısın.
Yemlemeyi hiçbir zaman aşırı yapmayın.
Dinlendirilmiş su kullanın.
Klorlu suyu havalandırarak (bekleterek) kullanın.
Tüm akvaryum suyunu değiştirmeyi denemeyin.
Akvaryum suyun ayda 1/3 1/4’ünü değiştirmek yeterlidir.
Aşırı balık koymaktan kaçınınız.
Olur olmaz ilaç ve kimyasal madde kullanmaktan kaçının.
Bitkilendirmede aşırıya kaçmayın.
Akvaryumun ışıklarını mümkünse geceleri söndürün.
AKVARYUM DEKORUNUZ
Dekor bir zevk konusudur. Bu konuda kendi arzuladığınızı yapınız. Bu konuda akvaryumcularda satılan pek çok dekor malzemelerinden faydalanabilirsiniz. Dekor olarak kullanılan kumu akvaryumcunuzdan satın alınız. Çünkü tabiattan kendi temin edeceğiniz kum kalkerli olabilir ve bu durum suyunuzun çabuk bozulmasına neden olacaktır. Dekorasyon malzemelerini balıkları rahatsız edecek ve kullanım alanlarını kısıtlayacak derecede kullanmayınız. Akvaryumun hava pompası, borular, elektrik telleri gibi yan donanımları düzgün bir şekilde yerleştiriniz. Dağınık bir düzenleme iyi bir görünüm vermez. Adi plastikten yapılmış dekor malzemelerinden kaçının. Dekorda kullanılacak eski ağaç veya köklerini başka bir yerde bir süre suda tuttuktan sonra akvaryuma koyunuz.
BALIKLARDA ÜREME
Akvaryum meraklıları için önemli konulardan biri de üreme şeklidir. Akvaryum balıkları canlı doğuranlar ve yumurtlayanlar olarak iki gruba ayrılır.
Balıklarda doğum genellikle yalancı doğumdur. Hemen bütün balıklar yumurta ile ürer. Canlı doğuran grubuna dahil dişi balıklar erkekten spermleri alırlar. Vücutlarına depo ederek yumurtalar ana karnında döllenir. Bu grup balıklar bir kere çiftleşince 5-6 ay bu tohumla yavru yapmaya devam edebilirler. Bu nedenle satın aldığınız bir dişi balığın erkek olmadan devamlı yavru yaptığını görmek oldukça ilginç olacaktır.
Balıklarda üreme zamanı suyun sıcaklığına bağlı olup, akvaryumlarda su sıcaklığı yıl boyunca aynı tutulduğu için üreme yıl boyu devam edebilir.
AKVARYUMDA ÜRETİM
Akvaryum balıkları bakımına yeni başladınız.
Bazı balıklarınızın arkaya doğru olan kısımları siyah ve yavrulayacakları anlaşılıyor veya yavrulamaya başladılar. Ne yapmalısınız?
Bu aşamada hemen bir yavruluk satın almalısınız. Bu yavruluğu akvaryum kenarına iliştiriniz. Bir kepçe ile yavruları toplayarak bu tül kafese veya plastik yavruluğa koyunuz. Bu işlemi yapmazsanız kısa bir süre sonra yavrular diğer balıklar tarafından tüketilecektir.
Eğer balıklar yavrulamaya başlamadı ve doğacak yavruları emniyete almak istiyorsanız küçük bir akvaryuma veya akvaryumunuzun kenarına yavrulatma kutusu satın alarak koyunuz. Bu malzemelerde doğan yavru alt kısma gireceği için emniyete alınmış olur ve anne doğurduğu yavruyu yeme imkanını bulamaz. Böylece doğan yavruların hepsini kurtarmak mümkün olur.
Akvaryumda bol bitki varsa serbest ortamda yavruların bir kısmı kurtulabilir.
Yavrular için en uygun yem ince toz yemdir. Yalnız yumurta ile üreyen balıklarda yumurta sarısı ve Artemia ile yemlemeye başlanarak özel bir yemleme yapmak çok sağlıklı olacaktır.
Lepistes ve plati gibi doğurgan balık yavruları için normal toz yemler kullanılabilir. Fakat bazı türlerde yumurta atılırken açılır ve ana karnında yumurtada gelişen yavru doğuyormuş gibi dışarı bırakılır.
Bu şekilde canlı doğuran balıklar akvaryumlarda çok ünlü olan lepistes, kılıçkuyruk, blek moli ve plati türleridir.
Bu şekilde doğum gibi görülen üremelerde erkek balık tohumlarını dişiye gonopodium denilen bir organ vasıtasıyla bırakır. Döllenme ve gelişme ana karnında olur.
Bu tür balıklarda kuyruk altında bulunan gonopodium dişi ve erkek balığı ayırmada en önemli organdır. Ayrıca dişi balıklarda karnın şişmesi ve yavruların ana karnında siyah koyulukta olması cinsiyet ayrımına yardımcıdır.
Yumurtlayan balıklarda üreme için dişi yumurtayı suya bırakır. Aynı anda erkek balık tohumlarını suya bırakır tohumlama suda olur ve birkaç gün sonra yavrular yumurtadan çıkarlar (japon, zebra, gromi türleri).
TÜRLERE GÖRE YUMURTA İLE ÜRETİM
CHARACIN türleri için akvaryumun her köşesi bolca bitkilendirilir. Akvaryuma kum ve çakıl konulmaz.
BARB türleri için aynen Characin türleri gibi akvaryum bitkilendirilir. Fakat bazı türlerde çakıl ve kum konulur.
ÇIKLIT türleri için akvaryuma bitki konulmaz. Geniş taşlar ve küçük saksılar gerekir. Akvaryumun dip kısmına bol çakıl konulur.
LABİRENTLİ BALIKLAR için özellikle yüzen bitkiler konur. Çünkü bu balıklar köpük yaparlar ve su ürünlerinde yüzen köpük içine yumurta bırakırlar (gromi, beta gibi)
YILLIK balıklar ise ülkemizde pek tanınmayan bir gruptur ve bu balıkların üretimi için akvaryum zemini kumlu çamurlu şekilde hazırlanır.
YUMURTA İLE ÜRETİM
Yumurta ile üretilen çok çeşitli balık türleri için farklı üretim yöntemleri uygulanır. Çünkü her bir balık türü farklı üretim alışkanlığına sahiptir. Farklı yerlere yumurta bırakırlar. Bunlar;
Yumurtlama için özel bir yer isteyenler,
Yumurtalarını bitki üzerine bırakanlar,
Yumurtalarını taşlar üzerine bırakanlar,
Yumurtalarını saksılar üzerine bırakanlar,
Yumurtalarını kum üzerine bırakanlar,
Yumurtalarını açtıkları hollerde bırakanlar,
Yumurtalarını cama bırakanlar,
Yumurtalarını döllendikten sonra ağzına alanlar,
Yumurtalarını midye içine bırakanlar,
Yumurtalarını kurdukları köpük içine bırakanlar,
Yumurtalarını özel keselere bırakanlar, olarak özetlenebilir.
AKVARYUMDA HASTALIK BELİRTİLERİ
Beyaz benek: Beyaz grimsi benekler.
Kuyruk kanat çürümesi: Kuyruk ve yüzgeçlerde beyazlaşma.
Mantar: Beyaz, ipliğimsi oluşumlar.
Ağız fungusu: Ağız ve yanaklarda beyaz tabaka.
Göz fırlaması: Çoğunlukla Japon balıklarında görülen aşırı göz büyümesi.
Balık veremi: İştahsızlık, zayıflama, reflekslerde azalma.
Kadife hastalığı: Balığın gövdesinde, ince toz tabakası gibi bir görüntü oluşur.
Kara leke hastalığı: Balığın üzerinde siyah noktalar görülür.
Neon hastalığı: Çoğunlukla Tetra ve Neonlarda, sarımsı lekeler oluşur.
Solungaç hastalığı: Su yüzeyinde yüzme, yem yememe ve solungaç kenarlarında beyazlık.
Sümüklü deri hastalığı: Hareket ve beslenmede isteksizlik.
Balık biti: Deri üzerinde parazitler.
Actheres Ambloptitis: Solungaçlarda tahribat ve deri üzerinde parazitler.
Gyrodactylus: Yüzgeçlerde yıpranma, yer yer kızarmış bölgeler.
Furunkulozis: Deride şişmeler, kabarcıklar ve renk solması.
Hexamita: Zayıflama, iştahsızlık ve ani yüzme hareketleri.
Kolomnaris: Vücutta yuvarlak delikler, kenarlarında sarımsı yapışkan bir madde.
Akvaryumda hastalık ve anormallikler görüldüğünde önce yemlemeyi kesiniz. Özellikle ishal var ise yem kesilmesi, kabızlık görülür ise ıspanak verilmesi gerekir. (kabızlık hayvanın arka kısmında pisliğin uzun süre sarkması )
Suyu kontrol ediniz. Bulanma ve aşırı kirlenme var ise suyu değiştiriniz.
Akvaryum dibindeki pislikleri hava süpürgesi ile temizleyiniz.
Su sıcaklığını kontrol ediniz. Su soğuk ise veya çok sıcak ise ısıtıcı veya termostat bozulmuştur. Tamir ediniz.
Ölü balık var ise hemen uzaklaştırınız.
Balıklarınız zıplıyor, ani ve dengesiz hareketler yapıyorsa parazit ihtimali vardır. İleride verilen ilaçlar ile mücadele ediniz.
Balıklar su yüzeyinde hava yutmaya çalışıyorsa balıklar oksijen sıkıntısı çekmektedir. Hava pompası bozuktur veya su çok kötü kirlenmiştir. Hava pompasını kontrol ediniz ve filtreyi temizleyiniz.
Balıklarda iskelet kıvrımları var ise yemler vitamince fakirdir. Çeşitli marka ve yaş yem (canlı yem) veriniz.
Ani ölümler görülüyor ise zehirlenme olabilir. Akvaryuma yeni konulan plastik veya madeni malzemeler etkili olmuş olabilir.
Odada böcek öldürücü ilaç kullanımı da zehirlenme yapabilir. Akvaryumun üstünü örtünüz.
Klorlu çeşme suyu kullanmak ta ölüme neden olabilir.
Aşırı yemlemede suyun çabuk bozulmasına neden olan en önemli etkenlerdendir.
Su değiştirme anında veya çalışma anlarında balıklarda mekanik yaralanmalar oluşmuş olabilir.
Hastalık sadece birkaç balıkta ise bu balıkları akvaryumdan hemen uzaklaştırmak diğer balıklara hastalık bulaşmasını önlemenin en emin yoludur.
HASTALIK DURUMUNDA İLAÇLAR
Akvaryumlarda çeşitli hastalık, parazit ve mantarlara karşı kullanılabilecek ilaçlar konusunda aşağıdaki özet bilgiler sunulmuş olup, piyasada satılan ve marka ismi olan ilaçlarda bu maddelerin varlığını araştırarak alınız. Profesyonel akvaryumcularda yararlanması ve konu ülkemizde fazla gelişmediği için dış ülkelerde kullanılan kimyasal maddelerde burada ele alınmıştır.
Metilen Mavisi: Özellikle mantar ve parazitlere karşı etkili olan kimyasal bir maddedir. Akvaryumculukta çok kullanılır. Uzun süreli tedavi için %5’lik eriyiğinden 5 litre suya 3 damla hesabı ile kullanılır.
Malahit Yeşili: Malahit yeişil chlorid ve oxalate halinde pazarlanmaktadır. Oxalat olarak pazarlanan balıklar için daha zehirli fakat parazitlerle mücadele için daha etkilidir. Önerilen doz 0,03 mg/lt.’dir. Standart olarak 1,5 gr. Malahit yeşili 1 litre suda eritilir. Bu eriyikten 2 mg/100 lt. suya uygulanır. 2 ppm dozlu eriyikte balıklar 30 dk. banyo yapılır ise dış parazit ve mantarlara karşı etkili bir mücadele elde edilmiş olur.
Potasyum permanganat: 1 gr./100 lt. su oranı ile kullanılır. Bu yoğunlukta balıklar 10-30 dk. banyo yapılır. Bazı balıklar potasyum permanganata karşı hassastırlar. Bu nedenle uygulama sırasında balık dikkatle izlenir ve herhangi bir aksilik görülür ise banyo hemen durdurulur. Larnea hastalığında %0.1 eriyiği ile lokal tedavi yapılır.
Potasyum Iodide ve Iodine: Bu madde uzun süreli banyo için kullanılır. 1 gr. İodine ve 200 gr. Potasyum iodide 1 lt. suda eritilir. Bu eriyikten her litre akvaryum suyuna 0,5 ml. hesabıyla ilave edilir.
Concurat: Bir firmanın çıkardığı özel ilaç ismidir. İlaç 2,3,5,6 tetrahydro -6- phenyl imadazo (2,1-6) thiazolhydrochlorides ihtiva eder. Capillaria’nın kontrolü için bu ilaçtan 2-4 gr. 1 lt. suya konur. Bu su içerisine tubifex (canlı yem) konur ve kurtlar ölmeye başladığı an veya ölmeye başlayacakları hissedildiği an kurtlar alınır ve hasta balıklara verilir.
Bakır sülfat: Mavi kristaller şeklinde olan bakır sülfat (CuSO4-5H2O) 1gr.ı 1 lt. suda eritilir ve bu eriyikten 1.5 cm³ü akvaryumdaki her 1 lt. su için verilir. Bu uzun süreli banyolar için önerilir. Tatlı su akvaryumlarında bakır sülfat çok dikkatli kullanılmalıdır. Bu uygulamada amaç sudaki bakır sülfat oranını litrede 1-1,5 mg. dolaylarında tutmak olmalıdır. Özellikle Oodinium dış parazitine karşı 0,1-0,4 ppm. ortamında devamlı banyo etkili olur.
Lindane: Lindane çok etkili bir haşere ilacıdır. Suda çözünmez, zehirli bir maddedir. Balık üzerine bulaşmış bazı parazitlerin imhasında kullanılabilir ise de akvaryum balıklarında dikkatli kullanmak gereklidir. Direkt olarak akvaryum içerisinde kullanmak doğru olmayabilir. Parazitli balık dışarıda ayrı bir kapta ilaçlanmalıdır. Bu amaçla içi su dolu bir kaba alınır. Suyun üzerine çok az lindane serpilir ve balık burada 10-15 dakika tutulduktan sonra tekrar akvaryuma konur.
Metronidazol: Metronidazol (1-B(hydrooxyethyl)- 2- methyl- 5 nitroi-midazol) formülündedir. İnsanlar için de kullanıldığından kimyasal madde satılan yerlerden temin edilebilir. Akvaryumlara 4 mg/lt olarak 3-4 gün süre için uygulanabilir. Bu süre sonunda su kömürlü filtrelerle temizlenmelidir. Bu mümkün değilse akvaryum suyunun yarısı değiştirilmelidir.
Nitrofuran ihtiva eden ilaçlar: Bakteriyel ve bazı durumlarda mantar hastalıkları için çok etkili bir maddedir. Dış ülkelerde belirli hastalıklar için hazırlanmış özel ilaçlar vardır. Bakteriyel enfeksiyonlar için 20ppm.lik solüsyonda 4-5 gün banyo önerilebilir.
Rivanol: 100 mg rivanol 100 cm³ sıcak suda eritilir. Balık yaralarının üzerine pamukla sürülür. Gerekli görülür ise 48 saat sonra tedavi tekrarlanabilir. Uygulama sırasında balığın galsamalarına kaçmamasına dikkat edilir. Eczanelerden toz olarak temin edebilirsiniz.
Sülfanomidler: Akvaryumlarda hastalık amili olan bakterilerden antibiyotik ve sülfanomidli ilaçlara dayanabilenleri hemen hemen yok gibidir. Sülfanomid veya sülfathizol kullanımında hasta balıklar 2-3 gün süre ile 100 mg/lt oranındaki suda tutulur. Eğer uygulama bu oranda akvaryuma yapılır ise 3 gün sonra suyun yarısı değiştirilmelidir. Bu maddeler suda pek iyi erimediklerinden bulanık bir görünüm yaratabilir fakat bu durum balıklara pek zarar vermez.
Trihlorphon: Bu maddenin kullanılacağı akvaryumlarda su sıcaklığının 20-22 ºC’den aşağı 27-28 ºC’den yukarı olmaması lazımdır. 0.2-0.3 mg/lt oranındaki suda hasta balıklar 3-4 gün banyo edilir.
Antibiyotikler: Bakteriyel hastalıkların tedavisinde çok yararlı olan antibiyotiklerin dış ülkelerde pek çok çeşidi akvaryum balıkları hastalıkları için piyasaya çıkarılmış bulunmaktadır. Ülkemizde de bu konuda bazı girişimler vardır. Akvaryumda en çok kullanılan antibiyotikleri şöyle sıralayabiliriz:
Terramycin: 10-20 mg/lt eriyikte uzun süre hasta balıklar tutulabilir.
Chloromycetin: 50-80 mg/lt eriyikte uzun süre hasta balıklar tutulabilir.
Oxytetracycline: 5-8 mg/lt eriyikte hasta balıklar uzun süre tutulabilir.
Kinin: Litrede 0,001 gr.= 1 mg. oranında uygulanabilir (akvaryumda bu kadar küçük dozda vermek için önce 1 gr. Kinin 1 lt. suda eritilir. Bu eriyikte %0.1 kinin var demektir. Litrede 1 mg uygulamak istediğinize göre 100 lt. su bulunan akvaryuma bu eriyikten 100 cm³ verilir ise istenilen amaca ulaşılmış olur. Kısa süreli kinin banyoları ise 30 mg/lt’lik konsantrasyonunda yapılır.
Formalin: 0.2 mg/lt oranındaki karışımda balıklar 1 saat banyo yapılır. Dış parazitler için akvaryumlara 10 lt suya 2-4 damla kullanılabilir.
Tuz: %3-5 tuz ihtiva eden suda balıklar 2 dakika tutulur ise bu tedavi sülüklerden kurtulmak için yeterlidir. %1’lik tuzlu suda balık 1 saat tutulur ise dış parazitlere karşı mücadele yapılmış olur. Akvaryumlarda yemek tuzu kullanılır. Özel olarak tuzun akması için içerisine magnesium sülfat ilave edilmiş masa tuzları kullanılmalıdır.
Acriflovine: Dış parazitlere, kuyruk çürümesine ve mantarlara karşı kullanıldığında 0,02 ppm. konsantrasyonunda balıklar 3 gün süre ile tutulur.
Phenoxetol: Dış mantarlara ve kuyruk çürümesine karşı 10 ml/lt oranında karışımda balıklar devamlı tutulabilir.
AKVARYUMUNUZDA DİĞER CANLILAR
Akvaryumlarda üreyen bazı diğer canlılar pek çok meraklıyı telaşa sürükler. Bunların başında küçük salyangoz türleri gelir.
Akvaryumda salyangoz üredi ise fazla telaşa gerek yoktur. Birkaç tane ise aldırmayınız. Çok sayıda olur ise akvaryum temizliğine yardımcı bile olurlar. Çünkü ölen bitkileri ve bir köşede sıkışan ölü balıkları yiyerek bir çöpçü gibi çalışırlar.
Fazla ürerler ise arada bir elle toplayarak atılabilir. Özellikle yumurtaları bitki yaprakları ve cama yapışmış şekilde görülünce toplanıp temizlenmeleri gerekir.
İlaçlamaya çok zorunlu durumlar dışında gidilmemelidir. Çünkü salyangozlar için kullanılacak ilaçların küçük balıklara zarar verme ihtimali büyüktür.
Dışarıda akvaryuma salyangoz girmesini engellemek istiyorsanız dışarıdan aldığınız bitkileri çok dikkatli inceleyiniz. Üzerinde yumurta bulunan bitkileri satın almayınız.
AKVARYUM BİTKİLERİ
Akvaryumda güzel bir dekor oluştururlar. Balıklara ve yavrulara saklanma yeri oluştururlar. Bitkiler ışıklı ortamda oksijen üretmeleri ve karbondioksit (CO2) tüketirler.
Köklü bitkiler ve köksüz bitkiler olarak ikiye ayrılırlar. Köklü bitkiler zemine parmakla açılacak bir oyuğa basitçe dikilir ise konu tamamlanmış olur.
Çok hareketli balıkların bulunduğu akvaryumlarda bitkilendirme az, sakin balıkların bulunduğu akvaryumlarda fazla bitkilendirme yapılabilir veya yüzen bitkilere ağırlık verilebilir.
Bir çok akvaryum bitkisi köklerini uzatarak kolayca ürerler. Dallı bitkilerin dallarını kırarak dikmek yolu ile üretimleri mümkündür.
İyi bir bitki yetiştirmesi için zemine 5 kısım kum, 1 kısım toprak ve 1 kısım kestane toprağı karışımı serilir. Bunun üzerine 3-5 cm. kum veya çakıl konulur ise bu akvaryumda bitki gelişmesi çok iyi olacaktır. Bu konu ancak çok büyük akvaryumlar için geçerlidir.
Akvaryum bitkileri ışıklı ortamda iyi büyürler. Akvaryumlarda normal ışıklandırma bitkilerin ışık ihtiyacı için yeterlidir. Bitkiler iyi büyüsün diye akvaryum güneş alan bir yere kurulur ise yosun üremesi de fazla olacağından kirlenme hızlanacaktır.
Saz gibi ince bitkiler akvaryumun ön tarafına iri yapraklıları ise arka tarafa dikilmesi uygun olur.
ÜLKEMİZDE YAYGIN BİTKİ TÜRLERİ
İlk bitkinizi akvaryumcudan alırken dayanıklı bitkileri tercih ediniz. Bu konuda akvaryumcunuz yardımcı olacaktır.
Derelerden toplanmış çok ucuz bitkileri satın almaktan kaçınınız. Bu gibi derelerden toplanmış ve bol güneşte üremiş bitkiler akvaryumda çabuk bozulacaktır.
Ülkemizde saz, limon gibi bitkiler temin edilebilmektedir. Küçük bir bitki satın alarak akvaryumda üremesini beklemek ve üretmek yararlı olur.
Ülkemiz akvaryumcularında satılan akvaryum bitkilerini aşağıdaki şekilde verebiliriz.
Valisneria (saz), Elodez, İspanyol otu, Lemna minor (su mercimeği), Ludwigia (Gül), Hygrophyla (Limon), Bacopa, Crytptocoryne, Echinodorus (Amazon), Ceratopteris (Çinar), Cobomba (Japon sazı) ve Aponogeton olarak sayılabilir.