Hamamböceği

Dünyada 4000’e yakın türü mevcuttur. Yaygın olan 3 türü vardır:

1.Alman Hamamböceği / Kalorifer böceği (Blatella germenica)

2.Doğu Hamamböceği (Blatta oriental)

3.Amerikan Hamamböceği (Periplaneta americana)

Yaşayışları: Gün boyunca sıcak yerlerde, radyatörler ve sıcak su boruları arkalarında saklanırlar. Çöplükler, lağımlar, çöp artıkları, çöp tenekeleri, dolap içleri, sandalye, masa altları, buzdolabı, fırın vb. arkaları, kirli ve iyi temizlenmemiş tabaklar hamamböcekleri için ideal üreme ve barınma yerleridir. Karanlığı tercih ederler, ışıktan derhal kaçarlar.

Hamamböcekleri her türlü besinle beslenirler. Etçil ve otçuldurlar, susuz olarak 5-10 hafta, besinsiz olarak birkaç ay yaşayabilirler.

Biyolojisi:

1. Alman Hamamböceği / Kalorifer Böceği (Blatella germanica): Erginler 4-6 ay yaşarlar. Dişiler daha büyüktür, çiftleşmeye müteakip 2-4 hafta içerisinde karnında yumurta geliştirir ve yumurtalarını kokon denen fasulyeye benzer kapsüller içinde uygun ortamlara bırakırlar. Her bir dişi yaşam boyunca +8 kokon üretir. Her bir kokonda 30-40 yumurta bulunur. Kokonlardaki yumurtalar uygun sıcaklıkta 24 saat içerisinde açılıp nimfler ortaya çıkar. Nimfler 40-60 gün arasında 5-7 evreden geçip erginleşirler ve ev içlerinde yaşarlar.

2.Doğu Hamamböceği (Blatta oriental): Ev içi ve ev dışında bahar aylarında faaliyete geçerler. Dişi doğu hamamböceği, yaşam boyu ortalama sekiz yumurta kapsülü (kokon) üretir. Her bir yumurta kapsülü veya ooteka, yumurta kutusunda ikişer ikişer dikey olarak dizilmiş yaklaşık 16 yumurta içerir. Yumurta kapsülü 12 saatten beş güne kadar taşınabilir ve daha sonra yiyeceklerin kolayca bulunabileceği, sıcak ve korunaklı bir ortama bırakılabilir. Doğu hamamböceğinin kuluçka süresi yaklaşık 42 ila 81 gündür. Her bir kokondan 5-15 nimf çıkar ve bu nimfler 5-6 ay içerisinde 7-10 evreden geçip erginleşirler. Yetişkin bir Blatta orientalis 34 ila 180 gün yaşayabilir ve herhangi bir mevsimde eşleşme gerçekleşir. Kış aylarında populasyonları oldukça düşüktür.

Doğu hamamböceği yaklaşık 22-27 mm uzunluğundadır. Rengi koyu kahverengiden siyaha kadardır. Erkeklerin vücutlarının 3 / 4’ünü kaplayan kanatları vardır ve dişinin çok kısa (ilkel) kanatları vardır. İç kanat bir yelpaze gibi katlanır ve zar şeklindedir. Hem erkek hem de dişi uçamaz.

Blatta orientalis açık havada yaygındır ve yere yakın sıcak, nemli, gölgeli alanlarda veya doğal kalıntı içeren herhangi bir alanda yaşar. Sıcaklıkta bir düşüş meydana geldiğinde genellikle içeriye sığınır, ancak yine de daha soğuk havalarda oldukça tolere edilebilir. Blatta orientalis’i bulmak için en yaygın alanlar, bodrum katları, toprak ile temel arasındaki alanlar, kanalizasyon sistemi, lavaboların altındaki veya evdeki diğer nemli, serin alanlardır. Hamam böceği, sıhhi tesisat boruları üzerinde yapının içinden geçer. Evin dışında bazen çöp tenekelerinin yanında veya altında toplanırlar. Türler mevsimsel olma eğilimindedir ve yetişkinler ilkbahar ve yaz aylarında ortaya çıkar. 

3.Amerikan hamamböceği (Periplanata americana): Uçma yeteneğine sahip iri yapılı türlerdir. 1 yıl veya daha fazla yaşama süreleri vardır. Çiftleşen ergin dişi 8-12 gün içerisinde yumurtalarını geliştirip kokon halinde uygun ortama bırakırlar. Bir dişi yaşamı boyunca 20-50 kokon meydana getirir. Kokonlardaki yumurta kuluçka periyodu yaklaşık 35 gündür. Her bir kokondan 14-16 nimf çıkar ve bu nimfler 5-15 ay içerisinde 9-13 evreden geçip erginleşirler. Amerikan hamam böceği, ticaret yoluyla tüm dünyaya yayılmıştır. Esas olarak bodrumlarda, kanalizasyonlarda, ve drenaj sistemlerinde bulunur. Bu hamamböceği, restoranlar, marketler, fırınlar gibi ticari ve büyük binalarda ve yiyeceklerin hazırlandığı ve depolandığı her yerde kolayca bulunur. Amerikan hamam böceği nadiren evlerde bulunur, ancak yoğun yağmurdan sonra istilalar meydana gelebilir. Açık havada, Amerikan hamamböcekleri içi boş ağaçlar, tahta yığınlar ve malç gibi nemli gölgeli alanlarda bulunur. Bazen çatı kiremitlerinin altında ve tavan arasında bulunurlar. Hamamböcekleri dışarıda yaşarlar, ancak yiyecek ve su aramak veya aşırı hava koşullarından kaçınmak için içeride dolaşırlar. 

Amerikan hamamböceğinin üç yaşam aşaması vardır: yumurta, değişken sayıda nimf yavru ve yetişkin. Yumurtadan yetişkine kadar olan yaşam döngüsü ortalama 600 gündür. Nimfler, yaklaşık altı ila sekiz hafta sonra yumurta kılıfından çıkar ve yaklaşık altı ila on iki ay içinde olgunlaşır. Yetişkinler bir yıla kadar yaşayabilir. Sıcaklık ve nem gibi çevresel faktörler, Amerikan hamamböceğinin gelişim süresini etkiler. Dişi dış mekanda nemli, gizli yumurtlama bölgelerini tercih eder

Hamamböceklerinin zararları gıda maddelerini tüketmeleri ve varlıkları ile insanları tedirgin eder ve vücut artıkları ve kokuları ile çevreyi kirletirler. Hamam böcekleri koloni halinde yaşarlar, yaşam süresi türüne ve buldukları ortama göre değişmekle beraber ortalama 7-8 aydır. Ayrıca çeşitli hastalıklara (Dizanteri, Verem, Hepatit, Gıda Zehirlenmeleri, Mantar v.b.) taşıyıcılık yaparak insanlara bulaştırır bu nedenle hamam böceği mücadelesi oldukça önemlidir.

Hamamböceği mücadelesinde en çok jel şeklinde ilaçlar kullanılır, ilaç hamam böcekleri için yaygın bir koku yayar, hamam böceklerini çeker ve yem yenir, hamam böcekleri etkilenir ve tüm gruba yayılır.  Etkili bir domino süreci oluşur, ölen hamam böceklerini canlı hamam böcekleri yerler ve tüm koloniye etki yaparak kesin sonuç elde edilir. Hamam böceği mücadelesinde ilaçlama çalışmasının yanı sıra ev, apartman ve diğer kapalı alanların temiz tutulması büyük önem taşır.

VİDEO (2015 SENESİ): BAYRAMPAŞA BELEDİYESİ VETERİNER İŞLERİ MÜDÜRKÜĞÜ KANALLARDA FARE VE HAMAMBÖCEĞİ ÇALIŞMASINA AİT VİDEOYU İZLEMEK İÇİN TIKLAYINIZ.

En yaygın üç hamam böceğinin karşılaştırması

Alman hamamböceğiDoğu hamamböceğiAmerikan hamamböceği
Boyut12 mm – 15 mm25 mm – 30 mm28 mm – 43 mm
HabitatKaloriferli binalar, optimum 32 °C20 °C – 29 °C Alman hamamböceği gibi
Nimf gelişim süresi6 – 12 hafta6 – 12 ay4 – 15 ay
Yaşam süresi6 – 9 ay1 – 1.5 yıl1 – 1.5 yıl
UçabilirlikHayırHayırEvet

Kaynaklar

http://entnemdept.ufl.edu/creatures/urban/roaches/american_cockroach.htm

https://tr.wikipedia.org/wiki/Do%C4%9Fu_hamam_b%C3%B6ce%C4%9Fi

https://tr.wikipedia.org/wiki/Alman_hamam_b%C3%B6ce%C4%9Fi

https://animaldiversity.org/accounts/Blatta_orientalis/

https://www.pestworldforkids.org/pest-guide/cockroaches/

https://en.wikipedia.org/wiki/Cockroach

https://en.wikipedia.org/wiki/American_cockroach#/media/File:Periplaneta_americana_2013.jpg

https://en.wikipedia.org/wiki/American_cockroach#/media/File:Amerikanische_Gro%C3%9Fschabe_1.JPG

https://en.wikipedia.org/wiki/American_cockroach#/media/File:American-cockroach.jpg

https://edis.ifas.ufl.edu/LyraEDISServlet?command=getImageDetail&image_soid=IMAGE%20IG:IG082C&document_soid=IG082&document_version=46888

https://edis.ifas.ufl.edu/LyraEDISServlet?command=getImageDetail&image_soid=FIGURE%208&document_soid=IG082&document_version=46888

https://tr.wikipedia.org/wiki/Alman_hamam_b%C3%B6ce%C4%9Fi#/media/Dosya:Blatella_germanica_p1160206.jpg

https://www.sciencedirect.com/topics/biochemistry-genetics-and-molecular-biology/blattella-germanica

http://entnemdept.ufl.edu/creatures/urban/roaches/oriental_cockroach.htm

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.